Vergide yeni periyot başladı: Yeni düzenlemeleri içeren kapsamlı paket Meclis’ten geçti… 155 milyar TL gelir bekleniyor

En düşük emekli aylığının 12 bin 500 TL’ye yükseltilmesini de içeren “vergi paketi” Meclis Genel Kurulu’ndan geçti. Torba yasa, Genel Kurul’da eklenen yeni unsurlarla genişletildi. Maddedeki yeni vergi düzenlemeleriyle 10 temel kalemde değiştirilen yeni oranlar ve yine belirlenecek ceza ölçüleriyle bütçeye 155 milyar TL’ye yakın gelir sağlanması hedefleniyor. En yüksek ek gelir beklenen kalemi 110 milyar TL ile “asgari kurumlar vergisi” kaidesi oluşturuyor. Düşük emekli aylıklarına yapılan artışın ise bu yılın bütçesinde yansıyacak ek maliyetin 33 milyar 200 milyon TL olacağı hesaplandı.

DEVREDEN KDV’NİN İADESİ

Yeni kanunla vergi aslı da uzlaşma kapsamından çıkarıldı. Vergi Yordam Yasası’nda bu kapsamdaki kararlar yürürlükten kaldırıldı. Mevcut uzlaşma müracaatları evvelki kararlarına nazaran sonuçlandırılacak. “Devreden KDV’nin iadesi” sisteme dahil edildi. Buna nazaran; birleşme, zaman ve bölünme süreçlerinde, devreden KDV ve iade hakkı, 5 takvim yılı kriterine yahut vakit aşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yoluyla yeni şirkete aktarılacak. Yurtdışına çıkış harcı ise 150 TL’den 500 TL’ye çıkarıldı. Harç, her yıl tekrar değerleme oranında artırılacak. Son yıllarda 9 milyona yakın vatandaşın yurtdışına çıkış yaptığı hesabıyla bütçeye yıllık gelir tesirinin 4.3 milyar TL olacağı öngörülüyor.

TEMEL FİYATLAR ARTIRILDI

Vergi Metot Yasası’ndaki cezalarda  temel meblağlar da artırıldı. Bu cezalar şimdiye kadar “yeniden değerleme oranında” güncelleniyordu. Yeni kanunla 250, 500, bin TL üzere eski mevzuatta yer alan fiyatlar 5 bin, 10 bin, 20 bin TL üzere yeni pahalara çekildi. Öteki yandan, ticari olmayan seyahat, cümbüş üzere faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına yat limanlarında verilen kiralama, bakım üzere hizmetlerde KDV istisnası ve indirimi kaldırıldı. Bu kalemden de yıllık toplam 5 milyar 400 milyon TL gelir bekleniyor. Öte yandan, vergi kaybı cezası, vergi dairesinin bilgisi dışında kayıt dışı faaliyette bulunarak vergi kaybına neden olunması halinde yüzde 50 artırılacak.

FARKLI IBAN’A BÜYÜK CEZA

Kanun dışında doküman düzenleyenlere 2 kat özel usulsüzlük cezası kesilecek. Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası mutabakatların bilgi değişimi kararları kapsamında bilgi toplanması kurallarına uymayanlara da özel usulsüzlük cezası verilecek. Mal teslimi yahut hizmet ifalarına ait tahsilatların, banka ve finans kurumları, ödeme kuruluşları yahut PTT aracılığıyla diğerlerinin ismi yahut hesabı kullanılarak yapılması halinde her süreç için, ölçünün yüzde 10’u oranında ceza kesilecek. Kredi kartı ve gibisi ödeme araçlarıyla tahsilatların, kendi ismine kayıtlı olmayan ödeme sistemleri yahut aygıtları aracılığıyla yapılması durumunda, tahsilatı yapana ve ismine kayıtlı aygıtları kullandıranlara başka farklı her süreç için özel usulsüzlük cezasının 3 katı uygulanacak.

GİB’E FAZLA MESAİ FİYATI

Yeni vergi düzenlemesi, birtakım durumlarda özel usulsüzlük vergisinin 10 kat artışlı uygulanması ve her bir tespit için başka farklı ceza kesilmesini de içeriyor. Örneğin; Kullanılma zaruriliği getirilen aygıt ve sistemlerle nitelikleri belirlenen yahut onaylanan elektrikli, elektronik, manyetik ve gibisi aygıtlar ve sistemleri üreten, ithal edenler bu kapsama giriyor.

Pakete nazaran ayrıyeten, Gelir Yönetimi Başkanlığı’nın fiilen mesai dışında çalışan çalışanına, her bir saat için 160 gösterge sayısının memur aylık katsayısı ile çarpımı fiyatında fazla çalışma fiyatı de ödenecek. Bu ödemenin bütçeye yıllık tesirinin ise 348 milyon TL düzeylerinde olabileceği hesaplandı.

YAP-İŞLET-DEVRET’TEN YÜKSEK GELİR BEKLENTİSİ

YAP-işlet-devret modeli ile kamu özel işbirliği projeleri kapsamında elde edilen yararlardan alınan yüzde 25’lik kurumlar vergisi yüzde 30’a çıkarıldı. Böylelikle 557 milyon TL ek vergi bekleniyor. Ayrıyeten taban kurumlar vergisi uygulamasıyla 62 bin kurumlar vergisi mükellefinden ek 70 milyar TL yıllık gelir öngörülüyor. Global taban tamamlayıcı kurumlar vergisinin oranı yüzde 15 oldu. Minimum kurumlar vergisi oranı ile yeni oran ortasındaki fark, global taban tamamlayıcı kurumlar vergisi oranı olacak. Çok uluslu şirketlerde global minimum kurumlar vergisi uygulamasına yönelik düzenlemelerin bütününden 40 milyar TL gelir iddia ediliyor.

‘ÇOK KAZANANDAN ÇOK AZ KAZANANDAN AZ’

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yeni vergi paketinin Meclis’ten geçerek yasalaşmasıyla ilgili toplumsal medya hesabı X üzerinden yaptığı açıklamada, şu tabirleri kullandı: “Vergi düzenlemelerini içeren kanun Şanlı Meclisimizde kabul edildi. Vergilemede adaleti ve aktifliği artırmayı, kayıt dışı iktisatla çabayı hedefleyen bu yasa vatandaşlarımıza yük getirmiyor. Hedefimiz, çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi almaktır. Vergi gelirlerinde sağlanan güzelleşmeyi vatandaşlarımızın refahı ve ülkemizin istikrarı için verimli alanlara yönlendireceğiz.”

Mehmet Şimşek

PRİM ORANLARINDA DEĞİŞİKLİK

Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 2.25 olarak değiştirildi. Bunun SGK’nin gelirinde yüzde 12.5 artış sağlayacağı varsayım ediliyor. SGK prim gelirinde aylık 911 milyon 375 bin 357 TL, beş aylık devirde yaklaşık 4.6 milyar TL, bir yılda yaklaşık 10.9 milyar TL artış öngörülüyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı sayılanlardan, birinci sefer emekli aylığı bağlananların, birebir işyerinde çalışmaya devam etmeleri halinde 5 puanlık toplumsal güvenlik takviye priminin Hazine’den ödenmesine ait uygulama sonlandırıldı. Bu kalemden kamu masrafında yıllık 13.7 milyar TL azalma bekleniyor.