Yerel gazeteler birleşti, gazeteciler işsiz kaldı
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından açıklanan ve 17 Mayıs’ta Resmî Gazete’de yayımlanan Tasarruf Genelgesi nedeniyle abone ve reklam gelirleri kesilen yerel gazeteler, “birleşme adı altında yayın hayatını sonlandırmak zorunda kaldı. Onlarca gazetecinin işsiz kalmasına mâl olan genelge sonrası yerel basın emekçileri, “Yerel gazeteleri, tasarruf tedbirlerine almak art niyet. Yerel medyayı susturma hamlesi, özel çalışılmış bir hamle” tepkisini gösterdi.
Tasarruf tedbirleri kamu hizmetlerinin yanı sıra basına da ağır darbe vurdu. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan yerel basının abone ve reklam gelirlerinin önünü kesen “Tasarruf Genelgesi” sonrası birçok yerel gazete “birleşme” adı altında yayın hayatına son verdi. Söz konusu genelgeye göre kamu kurum ve kuruluşlarınca hiçbir şekilde günlük gazete alımı yapılamayacak, görev alanı ile ilgili olmayan yayınlara abone olunamayacak. Ayrıca idareyi ve faaliyetlerini tanıtmaya yönelik rapor, kitap, dergi, bülten ve benzeri yayınlar hiçbir şekilde basılamayacak. Zaten maddi zorluklarla mücadele eden yerel basın, bu kararlar sonrası çok ağır bir darbe almış oldu. Ankara’da yayın yapan 24 Saat, Ticari Hayat, Anadolu, Güçlü Anadolu, Zafer gazeteleri 31 Mayıs’ta son kez basıldı. Söz konusu gazeteler merkezde yayımlanan diğer 4 gazeteyle (Anayurt, Başkent, İlksayfa, Sonsöz) birleşme kararı aldı. Diğer yandan çok sayıda gazete de “ölüm fermanı” olarak tanımladıkları genelgeyi, birinci sayfalarını karartarak protesto etti. Ankara’da birçok yerel gazetecinin üye olduğu Genç Medyacılar Derneği Başkanı Umut Emre Çınar, “Yerel basındaki birleşme, her sektör ve meslekte olduğu gibi ilk önce çalışanları vurdu. Bu durum da daha önce işaret ettiğimiz işsizlik sorununu büyütecek” dedi.
‘ULUSAL BASINLA YARIŞIYORLAR’
Çınar, “Ayrıca biz hala bu birleşmenin tam olarak nedenini de öğrenmiş değiliz. Buradaki birleşmenin amacı bir güç birliği yapıp Ankara’daki yerel basını hareketlendirmekse eğer gazeteciler neden işten çıkarıldı? Bunun için her şeyden önce geniş bir ekibe ihtiyaç olmayacak mı?” ifadelerini kullandı. Küçülen bir yerel basın gördüğünün altını çizen Çınar, “Ankara’dan sonra diğer büyükşehirlerde bu uygulama hayata nasıl geçirilecek merak ediyorum doğrusu. Çünkü, diğer büyükşehirlerde ulusal basınla yarışan ve Ankara’daki sayının çok üzerinde faaliyet gösteren yerel gazeteler var” diye konuştu.
‘YEREL MEDYA BASININ LOKOMOTİFİDİR’
Yerel medyayı ‘basının lokomotifi’ olarak tanımlayan Sonsöz Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Umut Karakülah, “Ankara’da ‘yerel gazetecilik’ olgusunu kamu kuruluşlarına, haber kaynaklarımıza anlatmakta zorlandık. Anadolu’da ‘yerel gazeteciliğin’ çok daha güzel ve kolay bir şekilde yapıldığını, yerel haberciliğin ‘ses’ getirerek işlediğini dile getirdik. Yıllar içerisinde her mecrada bu sorunlarımızı anlattık. ‘Yerel haberciliğin’ Başkent Ankara’da daha güçlü bir şekilde işlemesi için sürekli müdahale ettik, uğraş verdik” ifadelerini kullandı.
‘YENİ NESİL GAZETECİLİK: İNTERNET GAZETECİLİĞİ’
Yerel ve ulusal gazetelerin tirajlarının düşmesi ve teknolojinin ilerleyişi ile gazetecilik ve haberciliğin yeni bir hız kazandığını anımsatan Karakülah, “Yeni sürecin adı ‘internet gazeteciliği’. Haberin çok daha hızlı, doğru ve direk okuyucuya ulaşmasını sağlayan bu süreçte Basın İlan Kurumu yerel gazetelere öncülük ederek ‘internet haber sitelerini’ daha aktif hale getirmelerini sağladı ve yerel gazetelerin mevcut internet haber sitelerinin kadrolarını ve içeriklerini yenilemesi ile ‘internet haber siteleri’ Basın İlan Kurumu tarafından ‘resmi ilan-reklam’ pastasına dahil edildi ve desteklendi” dedi.
‘BİRÇOK MESLEKTAŞIMIZ İŞSİZ KALDI’
Ankara’da Haziran ayı itibariyle yerel gazetelerde “birleşme” yaşandığına dikkat çeken Karakülah, “Ankara’da günlük olarak yayınlanan ve Basın İlan Kurumu’ndan günlük olarak ‘resmi ilan- reklam’ alan 9 yerel gazeteden Gazeteciler Cemiyeti’mizin yayın organı olan 24 Saat Gazetesi basılı yayın hayatını sonlandırma kararı aldı. Kalan 8 gazete ise ikili birleşmeler ile 4’e düştü. Bu bağlamda Zafer Gazetemizin 31 Mayıs 2024 tarihi itibarı ile son baskısını yaptık ve yayın hayatını sonlandırdık. Oluşan bu yeni süreçte ise 15 yıl önce kurduğum ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü görevini üstlendiğim Zafer Gazetesi’nden ayrılarak Ankara’nın bir asra yakındır önemli bir yerel gazetesi olan Sonsöz Gazetesi’nin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü görevine getirildim. Tabi gazete sayılarının düşmesinde hedeflenen ilk unsur ‘nitelikli yerel gazeteler’ yapmak. Biz de bu bağlamda gazetemizin kadrosunu, yayın politikasını, mizanpaj- tasarımını yeniledik. Ancak bu birleşmeler oluşan tek olumsuz durum ise ‘işten çıkarmalar’ oldu. Birçok meslektaşımız işsiz kaldı. Bu durum bizleri çok üzmektedir ve işsiz kalan gazeteci arkadaşlarımızın ulusal, yerel, televizyon ve internet medyasında istihdam edilmesi noktasında çabalarımız devam etmekte. Yeni sürecin başta ‘yerel medyamız’ olmak üzere basınımıza hayırlı olmasını diliyor, tüm işsiz kalan meslektaşlarımızın biran önce mesleklerine geri dönmelerini temenni ediyorum” diye konuştu.
‘ÖZEL ÇALIŞILMIŞ BİR HAMLE’
‘SÜBVANSE ETMEK LAZIM’
Yerel gazetelere destek vermenin önemine vurgu yapan Özdağ, “İnternet yasasındaki pastayı büyütmek lazım. Hükümetin buraya para ayırması lazım. Yerel gazeteleri sübvanse etmek lazım. Sadece reklam desteği değil. Vergi, sigorta destekleri yapmak lazım” dedi.