Yurttaşın yaşadığı ekonomik dardoğaz, kentsel dönüşümün önünde büyük pürüz

17 Ağustos’ta meydana gelen zelzelenin üzerinden 25 yıl geçti. Merkez üssü Kocaeli’nin Gölcük ilçesinin olduğu 7.4 büyüklüğündeki zelzelede en az 18 bin 700 kişi hayatını yitirdi, 48 bin yurttaş ise yaralandı. Geçtiğimiz yıl 6 Şubat’ta yaşadığımız Kahramanmaraş zelzelelerinin sonuçları ise sarsıntıya ait hazırlıkların yetersizliğini gözler önüne serdi. 

6 Şubat sarsıntıları sonrası mümkün İstanbul sarsıntısı yine gündeme geldi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zelzele Risk İdaresi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanı Murat Yün, yapılanları, yapılamayanları ve yapılması gerekenleri gazetemize anlattı. İstanbul’un, içinde 7 milyon bağımsız ünite bulunan 1.2 milyon binadan oluşan yapı stokunun 800 bininin 2000 yılı öncesi yapılan binalardan oluştuğuna dikkat çeken Yün, mümkün bir İstanbul sarsıntısında en az 200 bin binanın büyük risk altında olduğunu söz etti.  

YÜKSEK RİSKLİ 6857 BİNA VAR

‘ANLAYIŞ DEĞİŞMELİ’

“Depreme dirençli İstanbul” için süratli bir dönüşümün zorunluluğuna dikkat çeken Yün, bahse ait şunları söyledi: En temel sorun, ülkemizin konut siyasetinin olmaması. Toplumsal devlet, yurttaşın ‘Nasıl barınacağız?’ sorusuna karşılık vermek zorunda. Sadece İstanbul için değil, ülke genelinde geçerli olacak konut yasası gerekiyor. Bu yasa, barınma hakkı merkezli olmalı. Şu an taban fiyatla geçinen yurttaşlar, bir aylık maaşları ile 1 m2 inşaat masrafını bile karşılayamıyor. Konutu yatırım gören anlayışı terk etmek zorundayız. 

‘AVRUPA’DAKİ ÖRNEKLERDEN FAYDALANILMALI’

Avrupa’da bunun örnekleri var. Barselona’da iki yıldan uzun mühlet satış hedefi ile boş bırakılan konutların mahallî idare tarafından satın alınıp düşük maliyetli kiralık toplumsal konut olarak kiralanması düzenlemesi mevcuttur. Fransa’da iki yıldan uzun mühlet boş kalan konutların vergisi kira pahasının yüzde 12,5’inden başlayarak, her geçen yıl bu oranda artırılmaktadır. İskoçya’da ise mahallî idareler, 1 yıldan uzun mühlet boş kalan konutların emlak vergisini yüzde 200 oranında ihtiyari olarak artırma yetkisine sahiptir. Türkiye’de belirttiğim yasa kapsamında ikinci ve üçüncü konutlar için bu üzere vergilendirme yapılmalı ve buradan elde edilecek gelir, alım gücü düşük yurttaşların barınma gereksiniminin karşılanmasında kullanılmalı.”

‘270 BİN ÖĞRENCİYE AFET EĞİTİMİ VERDİK’

AFAD’ın Bayındırlık ve İskan Bakanlığı bünyesindeki Afet İşleri Genel Müdürlüğü ile İçişleri Bakanlığı bünyesindeki Sivil Savunma Genel Müdürlüğü ünitelerinin birleştirilmesinden oluştuğunu söyleyen Yün, “Afet İşleri Genel Müdürlüğünün çok kıymetli fonksiyonu vardı. Sakınım planlarını onaylardı. AFAD, İçişleri Bakanlığı bünyesindeki sivil savunma boyutuyla ve kısıtlı kaldı. Yaşanan süreç, arama kurtarma konusunda da gönüllüler ordusuna muhtaçlık olduğunu gösterdi. Bu kapsamda anaokulundan üniversite öğrencilerine kadar 270 bin şahsa afet eğitimi verdik. Bu bahisteki çalışmalarımızı da sürdüreceğiz.”