‘Zengezur’u Bakû ve Erivan denetim etmeli’

Azerbaycan’ın zaferi ve Rusya’nın arabuluculuğunda imzalanan bir ateşkes mutabakatıyla sona erdi. Muahedenin 9. unsurunda Azerbaycan ve ona bağlı olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ortasındaki ulaşım yollarının açılması öngörüldü. 

Zengezur Koridoru’nun Ermenistan topraklarına inşa edilmesi ve güvenliğinin Rusya Hudut Muhafızları tarafından sağlanması kararlaştırıldı. Fakat Bakû ve Erivan idareleri, Nahçıvan’ı Azerbaycan’a bağlayacak güzergâh da dahil olmak üzere ulaşım sınırlarıyla ilgili hususun barış mutabakatından çıkarılması konusunda anlaştı. 

Proje, Zengezur bölgesinde buradan kara ve demiryolu ulaşımıyla Azerbaycan’ı direkt Nahçıvan’a bağlamayı amaçlıyordu. Tıpkı vakitte Azerbaycan ve Türkiye’yi direkt birbirine bağlamayı da hedefliyordu. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Özel Vazifeler Temsilcisi Elçin Amirbeyov, barış mutabakatının imzalanmasını hızlandırmak için taraflar ortasında uyuşmazlığa neden olan hususlardan biri olan ulaşım çizgileri konusunun taslak metinden çıkarıldığını duyurdu. 

Amirbeyov, iki ülkenin barış mutabakatı imzalandıktan sonra Azerbaycan ile Nahçıvan ortasında ulaşım çizgisinin sağlanması için kabul edilebilir bir formül bulmak üzere müzakerelere devam edebileceğini kaydetti. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ani Badalyan ise unsurun karşılıklı uzlaşıyla çıkarıldığını belirtti. 

Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan Kafkasya uzmanı Prof. Dr. Toğrul İsmayıl, Ermenistan’ın aldığı Batı takviyesi nedeniyle Rus gücünün koridoru denetim etmesini istemediğini söyledi. 

İsmayıl, “Azerbaycan tarafı için farketmezdi. Unsurun barış görüşmesinden çıkarılması bölgedeki jeopolitik istikrarlar açısından değerlendirilmeli. Rus hudut muhafızları, Zengezur Koridoru’nda güvenliği temin edecekti. Batı, koridorun Rusya’nın denetiminde olmasını istemedi. Aslında üçüncü bir devletin orayı denetim etmemesi Türkiye ve Azerbaycan’ın da işine yarıyor. Lakin o günkü kurallar onu gerektiriyordu. Bugün bunun bir manası kalmadı. Birinci başta o bölgeye Rusya’nın bakmasından kimse rahatsız değildi. Lakin Ukrayna savaşı, Moskova’nın elini zayıflattıkça Batı, önemli haldı koridorun güvenliğini Rusya’nın sağlayacak olmasından rahatsız oldu. En ideali bu koridorun Azerbaycan ve Ermenistan’ın kendisinin denetim etmesidir” dedi.