Danimarka, Arktik gözlem radarlarını ABD’li silah devinden alacak

Danimarka Savunma Bakanlığı’nın 11 Aralık’ta yaptığı açıklamaya göre, parlamento uzlaşma grubunun oy birliğiyle aldığı karar ve Genelkurmay Başkanlığı’nın onayıyla ABD’li savunma şirketi Lockheed Martin tarafından geliştirilen yeni nesil hava erken uyarı radarları Skagen, Bornholm ve Faroe Adaları’na konuşlandırılacak. Bu noktalar, Baltık Denizi’nin girişinden Kuzey Atlantik hava ve deniz hatlarına kadar uzanan kritik geçiş güzergahlarını kapsıyor.

UZUN MENZİLLİ VE KESİNTİSİZ GÖZETLEME AĞI

Yeni radarlar sayesinde Danimarka, Baltık Denizi, Arktik bölgesi ve Kuzey Atlantik’teki hava faaliyetlerine ilişkin uzun menzilli ve kesintisiz bir gözetleme ağı oluşturacak. Savunma ve sanayi kaynaklarına göre sistemlerin, Lockheed Martin’in AN/TPS-77 ya da daha gelişmiş AESA tabanlı radar modellerinin varyantları olması bekleniyor. Bu radarlar, uzun menzilli takip, yüksek hassasiyet ve karmaşık hedefleri ayırt etme kabiliyetleriyle NATO ülkeleri tarafından yaygın şekilde kullanılıyor.

Savunma Bakanı Troels Lund Poulsen, alımı Danimarka’nın egemenliği ve savunma hazırlığı açısından kritik bir adım olarak tanımladı. Poulsen, söz konusu adımı “Krallığın düşük gerilim hedefi baskı altında. Mevcut güvenlik ortamı, Arktik ve Kuzey Atlantik’teki varlığımızı ve iş birliğimizi ciddi biçimde güçlendirmemizi gerektiriyor” ifadeleriyle açıkladı.

Radarların konuşlandırılacağı üç nokta, Danimarka’ya çok katmanlı bir gözetleme avantajı sağlıyor. Skagen ve Bornholm, Baltık Denizi’nde artan Rus hava faaliyetlerine karşı erken uyarı kapasitesi sunarken; Faroe Adaları’ndaki radar, NATO ile Rusya arasında tarihsel bir gerilim hattı olan GIUK Boğazı’nı (Grönland-İzlanda-Birleşik Krallık) izleme imkanı veriyor. Bu bölge, transatlantik hava ve deniz trafiği açısından stratejik öneme sahip.

NATO’YA DOĞRUDAN KATKI SAĞLAYACAK

Danimarka Genelkurmay Başkanı General Michael W. Hyldgaard, modern hava erken uyarı radarlarının tehditlerin hızla tespit edilmesi ve değerlendirilmesi açısından vazgeçilmez olduğunu belirterek, yeni sistemlerin NATO’nun genel hava savunmasına da doğrudan katkı sağlayacağını vurguladı.

Kararın zamanlaması da dikkat çekici. 2022’den bu yana Rusya’nın Kuzey Atlantik’te uzun menzilli bombardıman uçuşları, keşif faaliyetleri ve tatbikatları artırması, NATO ülkelerini hava polisliği ve sensör ağlarını güçlendirmeye yöneltti. Danimarka’nın bu yatırımı, kuzeydeki gözetleme boşluklarını kapatmaya yönelik proaktif bir adım olarak değerlendiriliyor.

Öte yandan Kopenhag yönetimi, Doğu Grönland’a dördüncü bir radar kurulmasını da değerlendiriyor. Bu adım, kutup uçuş rotaları üzerinde yer alan Grönland’ın erken uyarı ve izleme açısından artan stratejik önemine işaret ediyor.

Radar programı, Danimarka’nın Arktik Kapasite Paketi ve Hızlandırma Fonu kapsamında finanse edilecek. İlk teslimatların iki yıl içinde yapılması, sistemlerin tam operasyonel kapasiteye ise 2027–2028 döneminde ulaşması öngörülüyor.